Adnan KARAHAN

Ocak, ülke genelinde olduğu gibi Kars’ta da her geçen gün sayıları artan otizmli bireylerin önemli bir sorununu gündeme taşıdı.

Faruk Ocak, Türk Hava Yolları’nın (THY) otizmli bireylere yönelik ”Uçak ile seyahatinde sakınca yoktur ve refakatçi ile seyahat edebilir” ibaresinin yer aldığı, doktor raporu ile uçuşa kabul edileceklerine dair ayrımcı ve ötekileştirici bir çizelge yayınlanmasına yönelik Engellilerin Haklarına Erişim Platformu basın açıklaması ile tepki gösterdi.

Kars DOLUNAY Engelliler Birim Başkanı Faruk Ocak, söz konusu basın açıklamasının aşağıdaki şekilde olduğunu dile getirdi.

“Özel ihtiyaçları bulunan yolcuların daha iyi şartlarda yolculuk edebilmesi için engelli yolcu indirimi başta olmak üzere birçok ayrıcalıklı hizmet sunduğunu ve engelli yolcuların, rahat ve endişesiz koşullarda seyahat etmesini önemsediklerini iddia eden THY’nin, otizmli yolcular hakkında aldığı kararı Engellilerin Haklarına Erişim Platformu olarak şiddetle kınıyoruz.

Engelli ve hasta yolcular hakkında şartların açıklandığı listede, otizmli yolcuların, “Uçak ile seyahatinde sakınca yoktur ve refakatçi ile seyahat edebilir” ibaresinin yer aldığı doktor raporu ile uçuşa kabul edilebilecekleri yazmaktadır. Her yönüyle ayrımcılık içeren bu kararın, engelliliği bilmeyen, insan hakları yaklaşımından bihaber ve engellileri hasta olarak kabul eden bürokratlar tarafından yazılmış olduğunu düşünmekteyiz. Ve dahası, bu kararı alanlar; engel gruplarına göre standart kararlar alınamayacağını ve bireysel gereksinimlerin her zaman farklılık gösterebileceğini de düşünmemişlerdir. BM Engelli Hakları Sözleşmesi’nin, genel ilkelerinden; katılım ilkesi yok sayılmış, engellilerin olmadığı ya da temsil edilmediği yerde, engelliler hakkında karar alınmıştır.

Şunu da özellikle belirtmek isteriz ki; alınan kararlar ile bağımsız seyahat edebilecek otizmli yolculara, zihinsel engelli yolculara ve hem görme hem de duyma engelli yolculara refakatçi dayatması yapılacak ve bu yolcuların seyahat hakkı yok sayılacaktır.

167 STK ve 77 aktivistten oluşan Engellilerin Haklarına Erişim Platformu olarak THY’nin, otizmli yolcular için aldığı kararı kabul edilemez buluyoruz. Bu karar; ayrımcılık yasağının ihlalidir. Sözde engellilerin uçuş güvenliğini sağlıyor-muş- gibi görünmekten öte gitmeyecek bu karar, engelliliğe dayalı doğrudan ayrımcılıktır ve BM Engelli Hakları Sözleşmesi’ne ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’a göre yasaktır, suçtur.

Karar, Sözleşme’nin, “ayrımcılık yapılmaması ve eşitlik” başlıklı 5’inci maddesine, “yasa önünde eşit tanınma” başlıklı 12’nci maddesine, “seyahat özgürlüğü ve uyrukluk” başlıklı 18’inci maddesine, “bağımsız yaşayabilme ve topluma dahil olma” başlıklı 19’uncu maddesine ve “özel hayata saygı” başlıklı 22’nci maddesine aykırıdır.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur ÖZDEMİR GÖKTAŞ’a soruyoruz;

THY tarafından alınmış ve insan hakları ihlaline varan bu karardan bilginiz var mı?

THY, Engelliler hakkında bu kararı almadan önce size danıştı mı?

Engelliler ile ilgili alınacak kararlarda, sözleşme’ye uygun hareket edilerek tüm süreçlere engellilerin, ailelerinin ve STK’ların dahil edilmesi yönünde, THY ve diğer kurumları uyarmayı düşünüyor musunuz?

Bu kararın iptali için THY Yönetimine baskı yapacak mısınız?

THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat’a ve tüm Yönetim Kurul Üyelerine sesleniyoruz; bu kararın iptal edildiğine dair kamuoyuna açıklama yapmanızı bekliyoruz.

Aksi halde BM Engelli Hakları Sözleşmesi’nden aldığımız güçle, kararın iptali için her türlü eylemi içerecek biçimde mücadelede kararlı olduğumuzu bildiririz.